در پاييز سال 2016، انتخابات غيرمستقيم دبير کل سازمان ملل انتخاب خواهد شد تا جانشين بان کي مون تعيين شود. گروه کشورهاي اروپاي شرقي تنها گروه منطقه‌اي در سازمان ملل است که تاکنون دبيرکل از آنها انتخاب نشده است. انتظار مي‌رود تا ماه اکتبر يک کانديدا بر اساس اجتماع اعضاء انتخاب شود. وي از 1 اکتبر 2017 کار خود را آغاز خواهد کرد.
فرآيند انتخاب چگونه است
قوانين کمي درباره انتخاب دبير کل وجود دارند. ماده 97 منشور سازمان ملل اعلام کرد که دبير کل سازمان ملل توسط «مجمع عمومي و به پيشنهاد شوراي امنيت انتخاب مي‌شود.» در نتيجه انتخاب دبير کل در معرض وتوي هر يک از پنج عضو دائم شوراي امنيت است.
در سال 1946، مجمع عمومي با تصويب قطعنامه‌اي اعلام کرد «شوراي امنيت يک کانديدا را تنها براي بررسي توسط مجموع عمومي معرفي کند، و بدين ترتيب از بحث درباره نامزدي در مجمع عمومي اجتناب شود.» از آن زمان تاکنون شوراي امنيت تنها يک کانديدا معرفي کرده و مجمع عمومي نيز هميشه وي را پذيرفته است.
قوانين اجرايي و اقدامات عرفي لحن حداقلي منشور را کامل‌تر کرده‌اند. عرف اين است که نامزدهاي پنج عضو دائم شوراي امنيت (آمريکا، روسيه، چين، انگلستان و فرانسه) براي منصب دبير کلي سازمان ملل در نظر گرفته نمي‌شوند تا از تقابل بيشتر قدرت در سازمان ملل اجتناب شود. اين امر بيشتر ناشي از عرف و سابقه است تا قوانين کتبي.
انتقادها از فرآيند انتخاب دبير کل
دو ماه پيش، مجمع عمومي فرآيند انتخاب را مورد بحث قرار داده و طي آن بسياري از ديپلمات‌ها خواهان رهيافتي شفاف‌تر و جامع‌تر شدند.
اين درخواست از حمايت سازمان‌هاي جامعه مدني چون «1 براي 7 ميليارد» و گروهي از رهبران سياسي سابق شامل کوفي عنان که با عبارت «ريش‌سفيدان» خوانده مي‌شود، برخوردار بود.
علاوه بر شفافيت، درخواست شده که کانديداها در جلسه‌هايي با حضور اعضاي سازمان ملل شرکت کنند تا مورد ارزيابي قرار گيرند.
همچنين پيشنهاد شده که شوراي امنيت بايد بيش از يک کانديدا را به مجمع عمومي معرفي کند و اينکه دبير کل بايد براي يک دوره هفت ساله انتخاب شود.
نمايندگان چه گروه‌هاي انتخاب نشده‌اند؟
به دليل طرح چرخشي منطقه‌اي غيررسمي، بسياري از تحليلگران بر اين باورند که دبير کل بعدي از کشورهاي اروپاي شرقي انتخاب خواهد شد زيرا تاکنون دبير کلي از اين منطقه پديد نيامده است. (سه دبير از اروپاي غربي، دو نفر از آسيا، دو نفر از آفريقا و يک نفر از آمريکاي لاتين تاکنون انتخاب شده‌اند.) با اين حال، تنش‌ها بين روسيه و اعضاي غربي شوراي امنيت درباره اوکراين احتمال بن‌بست بر سر نامزدي از اروپاي شرقي را افزايش مي‌دهد.
البته امروزه و جود اروپاي شرقي به عنوان يک گروه جغرافيايي يا سياسي قابل بحث است. دو سوم از 23 کشور اين منطقه يا به اتحاديه اروپا پيوسته و يا در شرف پيوستن هستند.
يکي ديگر از موضوعات مورد توجه اين است که تاکنون تمام هشت دبير کل سازمان ملل مرد بوده‌اند. در انتخابات قبلي تنها سه نفر از 31 نامزد معرفي شده توسط دولت‌ها، زن بوده‌اند: ويجانا لاکشمي پانديت (Vijaya Lakshmi Pandit) از هند در سال 1953، گرو هارلم بروتدتلند (Gro Harlem Brundtland) از نروژ در سال 1991، و وايرا ويکه-فريبرگا (Vaira Vike-Freiberga) از ليتواني در سال 2006.
11 کانديدا براي انتخاب دبير کل بعدي
تاکنون 12 نفر براي حضور در انتخابات دبير کل بعدي سازمان ملل اعلام آمادگي نموده‌اند. يکي از اين نامزدها يعني خانم ونسا پوسيچ از رقابت کنار کشيد تا 11 کانديداي بعدي که عمدتا از کشورهاي اروپاي شرقي هستند، به رقابت بپردازند.
در ميان اين نامزدها نام پنچ زن نيز وجود دارد.